Daar sta je dan, nabij het Museumplein, het eerste waar ik aan moest denken was het schilderij De Schreeuw van Edvard Munch. Maar het betrof een expositie in het Stedelijk Museum van Marina Abramovitsj. Ik had niet eerder van haar vernomen. Ik heb het voor u opgezocht.
Marina Abramović is een internationaal gerenommeerde performancekunstenaar, geboren op 30 november 1946 in Belgrado, Joegoslavië (het huidige Servië). Ze wordt vaak beschouwd als de “grootmoeder van de performancekunst” vanwege haar baanbrekende en invloedrijke werk in deze discipline. Hier zijn enkele belangrijke aspecten van haar leven en werk:
1. Opleiding en Vroege Carrière:
• Abramović studeerde aan de Academie voor Schone Kunsten in Belgrado en vervolgde haar opleiding aan de Academie voor Schone Kunsten in Zagreb. In de vroege jaren 70 begon ze met het uitvoeren van performancekunstwerken, vaak gericht op het verkennen van lichamelijke grenzen en menselijke uithoudingsvermogen.
2. Kenmerkende Performances:
• Rhythm 0 (1974): In een van haar meest beruchte performances lag Abramović gedurende zes uur op een tafel met 72 voorwerpen die het publiek op haar kon gebruiken, variërend van bloemen en veren tot een geladen pistool. Deze performance onderzocht de grenzen van menselijk gedrag en de rol van de toeschouwer in de kunst.
• Rest Energy (1980): Samen met haar partner Ulay, met wie ze vele jaren samenwerkte, voerde ze deze performance uit waarbij ze een gespannen pijl en boog vasthielden, met de pijl gericht op Abramović’s hart. Dit werk ging over vertrouwen en wederzijdse afhankelijkheid.
3. Samenwerking met Ulay:
• Abramović en de Duitse kunstenaar Ulay (Uwe Laysiepen) werkten intensief samen van 1976 tot 1988. Ze creëerden talrijke performances die vaak draaiden om de dynamiek van relaties, identiteit en fysieke grenzen.
• Hun samenwerking eindigde met een symbolische performance genaamd The Lovers (1988), waarin ze elk vanuit een tegenovergestelde kant van de Chinese Muur liepen om elkaar in het midden te ontmoeten en vervolgens afscheid te nemen.
4. Later Werk en The Marina Abramović Institute:
• Abramović bleef actief in de kunstwereld en voerde talrijke solo-performances uit. In 2010 had ze een grootschalige retrospectieve tentoonstelling in het Museum of Modern Art (MoMA) in New York, getiteld The Artist is Present. In deze performance zat Abramović stil aan een tafel, en bezoekers werden uitgenodigd om plaats te nemen tegenover haar en oogcontact te maken. Dit werk benadrukte de kracht van menselijke verbinding en aanwezigheid.
• Ze richtte het Marina Abramović Institute (MAI) op, een non-profit organisatie die zich richt op het bevorderen van performancekunst en interdisciplinair onderzoek.
5. Invloed en Erkenning:
• Abramović heeft talloze prijzen en onderscheidingen ontvangen voor haar bijdragen aan de kunst, waaronder de Gouden Leeuw voor Beste Kunst in de Biënnale van Venetië (1997).
• Haar werk heeft een blijvende invloed gehad op de ontwikkeling van performancekunst en heeft talloze kunstenaars geïnspireerd.
Marina Abramović’s werk wordt gekenmerkt door haar toewijding aan het verkennen van de menselijke conditie, het onderzoeken van fysieke en psychologische grenzen, en het uitdagen van de rol van de toeschouwer in kunst. Haar performances blijven een belangrijke bijdrage aan de hedendaagse kunstwereld en bieden diepgaande inzichten in de complexiteit van menselijk gedrag en relaties.