Struikelstenen, ook wel bekend als Stolpersteine, zijn kleine gedenktekens die in trottoirs worden geplaatst om slachtoffers van het naziregime te herdenken. Deze stenen, ontworpen door de Duitse kunstenaar Gunter Demnig, worden gelegd voor de laatste zelfgekozen woonplaats van de slachtoffers. Hier zijn enkele belangrijke punten over struikelstenen:
1. Uiterlijk en Inscriptie: Struikelstenen zijn betonnen stenen van 10×10 cm, bedekt met een messing plaatje. Op deze plaatjes staan de namen van de slachtoffers, hun geboortedata, deportatiedata, plaats van deportatie, en, indien bekend, de plaats en datum van overlijden.
2. Doel: Het doel van struikelstenen is om de herinnering aan de slachtoffers van de Holocaust levend te houden. Ze dienen als een herinnering aan voorbijgangers over de gruweldaden van het naziregime en brengen de geschiedenis letterlijk dichtbij.
3. Verspreiding: Sinds het begin van het project in de jaren ’90 zijn er duizenden struikelstenen geplaatst in meer dan 20 Europese landen. Dit maakt het het grootste gedecentraliseerde monument ter wereld.
4. Herdenkingswaarde: Struikelstenen bieden nabestaanden en gemeenschappen een tastbare manier om de herinnering aan hun geliefden te eren. Ze zorgen ervoor dat de slachtoffers niet worden vergeten en dat hun verhalen worden doorgegeven aan toekomstige generaties.
5. Plaatsingsproces: De plaatsing van een struikelsteen begint meestal met een verzoek van familieleden, onderzoekers of lokale gemeenschappen. Gunter Demnig coördineert vervolgens de productie en installatie van de stenen, vaak in samenwerking met lokale organisaties en vrijwilligers.
Struikelstenen zijn een krachtig symbool van herinnering en dienen als een voortdurend eerbetoon aan de slachtoffers van de Holocaust, terwijl ze tegelijkertijd een belangrijke educatieve rol spelen in het bewust maken van de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust.